एक वेगळ्या प्रकारची भयकथा...भय नसलेली
‘अ-भय’ - हेमंत कोठीकर
आपल्या आठव्या मजल्यावरील फ्लॅटच्या गॅलरीतून तनु खाली डोकावते. खाली तिचा भाऊ अनंता आणिवहिनी निघायच्या बेतात असतात. अनंताचा जिवलग मित्र सतीशच्या घरी कसलासा कार्यक्रम असतो.त्यानं आग्रहानं बोलवलेलं असतं. जाणं भाग असतं. अनायसे तनुच्या कॉलेज आणि बारावीच्या ट्युशन्सला आज सुट्टी असते. अनंत आणि वहिनींनी तिला सोबत चालायचा आग्रह केलेला असतो, पण तनुला अशा कार्क्रमात जायला जीवावर येतं. त्यापेक्षा चार पाच तास एकटे मस्त राहू म्हणून ती वहिनींना नाही म्हणते. वाहिनी आश्चर्यानं तिला विचारते, ‘तू राहशील घरी? एकटी? दिवसभर?’
‘मग, त्यात काय मोठं? चार पाच तास तर राहायचं आहे. राहीन आरामात. तुम्ही अगदी निर्धास्त जा’, तनु अगदी भरवशाने सांगते. पण सांगतानाचा भरवसा खरोखर आपल्यात आहे की नाही याची तिलाही खात्री नसते. तशी बिल्डिंग चांगली आहे, नवीन आहे, थोडी शहराबाहेर आहे पण शांत आहे. लोक कमी आहेत अजून राहायला आलेली. हा फ्लॅट नवीनच घेतला अनंताने चार महिन्यापूर्वी. तनु अजून कधी एकटी राहिलेली नाही या फ्लॅटमध्ये. फारशी ओळख पण नाही बिल्डिंग मधल्या लोकांशी.
‘नीट रहा, सांभाळून रहा. काही लागलं तर फोन कर’, खालून वहिनींनी दिलेल्या आवाजानं ती भानावर येते. खरं तर वहिनींनी असं म्हणावं हे तिला आवडत नाही. आपण काय लहान आहोत असं समजवायला...तेही खालून मोठयांनी! कुणी ऐकलं तर हसेल!! ती नाराजीनंच वहिनींकडे पाहून मान हलवते. अनंता स्कुटर सुरु करतो. वहिनी तिच्याकडे पाहून हात हलवते. प्रत्युत्तरादाखल ती पण बाय करते. स्कुटर वळणावरून दिसेनाशी होईपर्यंत पाहते.
वळणावरून स्कुटर दृष्टीआड झाल्यावर तिला एकटं वाटतं. ती चटकन आत येते. गॅलरीशी असलेलं दार लावून घेते. किचनचं दार बंद आहे की नाही ते पाहते. दार बंद असतं. बोल्टही वर सरकवलेला असतो. ती मुख्य दाराशी येते. की होल मधून बाहेर पाहते. इतर फ्लॅट्सची दारं नेहमीप्रमाणे बंद असतात. खरं म्हणजे त्या मजल्यावर कुणी अजून राहायला आलेलेच नाही. म्हणून सगळं स्तब्ध चित्रासारखं वाटतं! सकाळची धावपळ थंडावलेली असते. सगळे ऑफीसला, शाळेला गेलेले असतात. इमारतीत एक प्रकारचा शुकशुकाट पसरलेला असतो. तिला या थंड शांततेचं किंचित भय वाटतं. इमारतीच्या तळमजल्यापर्यंत गेलेल्या पायऱ्या तिला एखाद्या सस्पेन्स चित्रपटात पाहिलेल्या रहस्यमय नागमोडी पायऱ्यांच्या वेलीची आठवण करून देतात. त्या सामसूम जागेकडे की होल मधे पाहून ती हॉलचं दार नीट ओढून तपासून बघते. दार पक्क लावलेलं असतं. ती बोल्ट वर सरकवून देते. बैठकीची खिडकी उघडी असते. पडदा झुळझुळत असतो. ती पडदा सरकवते, आणि खाली बघते. खाली रस्त्यावर फारशी वर्दळ नसते. भर उन्हाळ्यातील त्या टळटळीत दुपारी एखादी कार, स्कुटर, ऑटो काळ्याशार डांबरी सडकेवरून चर्र्रर्र्र आवाज करीत भर्रकन निघून जातो. त्याचा अस्पष्टसा आवाज येत असतो. रस्त्याच्या कडेला एक पानठेला असतो. त्यावरचा दाढी असणारा पानवाला पटापट पानं तयार करीत असतो. तिथेच राकट चेहऱ्याचा एक मनुष्य पान चघळीत उभा असतो. दोन टवाळखोर आरशात पाहून केसात कंगवा फिरवीत हसत असतात. रस्त्यापासून थोडं आत एक चांभार मान खाली घालून पायताण शिवीत असतो. त्याच्यासमोर एक भडक कपड्यातला, ओठात सिगरेट असणारा मनुष्य बूट पुढे करून उभा असतो. ती ह्या सर्वांकडे पाहते. त्यांचा बेदरकारपणा, बेफिकीरपणाही तिला काहीशी भीती वाटण्यास पुरेसा असतो. ती पुन्हा पडदा सरकवून देते.
‘आता तीन-चार तास काय करावं?’ तिला प्रश्न पडतो. आपल्याला अगदी एकटं वाटतंय हे तिच्या लक्षात येतं. आपणही दादा-वहिनींसोबत जायला हवं होत असं तिला उगीचच वाटत. दीडेक महिन्यापूर्वी या बिल्डिंग च्या वॉचमनला कुणाच्या तरी फ्लॅट मध्ये चोरी केली म्हणून काढून टाकल्याची कुजबुज तिला आठवते. ती काहीशी अस्वस्थ होते. वर्तमानपत्र घेऊन पलंगावर पडते. पहिल्या पानावरचे ठळक मथळे वाचते. पण तिला काहीच समजत नाही. आपण काही वाचतोय हे सुद्धा तिला कळत नाही. बातम्यांवर नजर ठेवून आपण दुसराच कसला तरी विचार करतोय हे तिच्या लक्षात येतं. आपल्याला एवढी कशाची भीती वाटतेय हे तिला समजत नाही. पण आपण धास्तावलेले आहोत हे तिला कळतं. भीतीच्या ह्या प्रत्यक्ष जाणिवेनं ती काहीशी बेचैन होते. काहीतरी करावं म्हणून टीव्ही ऑन करते. उगाचच चॅनेल सर्फिंग करते. कुठे गाणी, कुठे बातम्या, कुठे जाहिराती चालू असतात. त्यात काही पहावसं वाटत नाही. दृश्ये तिच्या डोळ्यासमोर तरळतात पण तिच्यापर्यंत पोचत नाहीत.ती टीव्ही बंद करते. पुन्हा खिडकीशी येते. पडदा झुळझुळत असतो.ती पडदा दूर करते. तेच दृश्य! तिची नजर आपसूकच पानठेल्याकडे वळते. पण आता तिथे तो दाढीधारी पानवाला नसतो! तो उग्र चेहऱ्याचा मनुष्य मात्र तसाच पान चघळीत उभा असतो. पानवाला तिथे का नाही याची शंका उगीच तिच्या मनात येते. ती भिरभिरल्या नजरेने त्याला शोधते. तेथून तेवढ्यात तो कुठेही नसतो. त्याच्या जागेवर दुसराच कुणीतरी बसला असतो. ती पुन्हा पानठेल्याकडे नजर वळवते. तो पान चघळणारा उग्र मनुष्य अचानक आपल्याच फ्लॅटकडे पाहतोय असे तिला वाटते. ती झर्रकन पडदा सरकवून देते. नेमके त्याच वेळी अनंताने आणलेल्या भिंतीवरच्या जुन्या अँटिक घड्याळात ‘घण घण’, असे टोल पडायला लागतात. बारा वाजलेले असतात. त्या निरव शांततेत ते टोल तिला अगदी नकोसे वाटतात. पण बारा टोल ऐकल्याशिवाय पर्याय नसतो. अस्वस्थपणे ती ऐकत राहते. टोल पूर्ण झाल्यावर घड्याळ पूर्ववत होतं. यांत्रिकपणे लंबक हलायला लागतो. पंखाही तसाच संथपणे भिरभिरत असतो. हे संथ, थंड वातावरण उगाचच एक अनामिक भीती निर्माण करीत असल्याचं तिला जाणवत. तरीही ती मनातून घाबरते. टळटळीत सुन्न दुपार, इमारतीतील शुकशुकाट, पंख्याचं संथ भिरभिरणं, गूढ हसल्यासारखा झुळझुळणारा पडदा, रहस्यमय वाटणाऱ्या खालपर्यंत पोचलेल्या पायऱ्या, पानठेल्यावरून नाहीसा झालेला तो दाढीधारी पानवाला, पान चघळत फ्लॅटकडे बघणारा तो उग्र चेहऱ्याचा मनुष्य आणि केसात कंगवा फिरविणारे दोन बेदरकार तरुण हे सगळे तिच्या मनात गर्दी करतात. ती पलंगावरून उठते आणि आपण उगीचच घाबरतोय असं स्वतःच्याच मनाशी म्हणते. थोडीशी बेफिकीरपणे चालत आपल्या स्टडी-टेबल जवळ येते. केमेस्ट्रीचं पुस्तक काढते. त्यातील रीऍक्शन्स, टेबल्स, प्रॉब्लेम्स बघते. मायक्रोबायलॉजीच्या फिगर्स पाहते. ते पाहताना तिला मघाशी वाटत असलेली भीती थोडी कमी होते. स्वतःचा सुशिक्षितपणा, अभ्यास, पुस्तकं याचा धीर वाटतो. पाचेक मिनटं त्यात ती गुंगून जाते. पण मग त्याचा कंटाळा येतो. ती पुस्तकं बंद करते. तशीच एक दोन फेऱ्या मारते. पडदा पुन्हा एकदा दूर करावासा वाटतो. पण तिला धीर होत नाही. अचानक तिच्या मनात विचार येतो. त्या चौथ्या मजल्यावरील साठेंच्या घरात वॉचमनने चोरी कशी केली असेल? काही जण म्हणत होते भर दुपारी पाईप वरून चढून बाथरूम च्या खिडकीतून आत शिरला होता, काही जण म्हणायचे की हॉलचा दरवाजा उघडा होता म्हणून आत आला. सुमनबाई एकट्याच घरी होत्या. आताही खरं म्हणजे दुपारच. अगदी निर्मनुष्य दुपार. आपण एकटे. या वेळी कुणी आला तर ?
पण कसा येईल? गॅलरीशी असलेलं दार पक्क बंद आहे. बाथरूमचं दार ही बंद. बोल्ट वर सरकवलेला. मुख्य दार ही बंद. पण तो या खिडकीतून आला तर? ती हिमतीनं पडद्याजवळ जाते. पडदा सारून रस्त्याकडे दृष्टीही ना टाकता खाली वाकून पाहते. खालपासून नळाची जाड पाईप लाईन वरपर्यंत चढलेली असते. अगदी तिच्या खिडकीला लागूनच वरपर्यंत गेलेली! या पाईप लाईनवरून चढून कुणीही येउ शकतो. खिडकीची ग्रिल कापली की सरळ हॉल मध्ये!! साठेंच्या घरी तो वॉचमन असाच शिरला असेल. खिडकीतून हलकेच उतरला असेल. सुमनताई नेहमीसारख्या एकट्या हॉल मध्ये असतील. त्याने खटकन चाकू उघडून झटकन गळ्यावर ठेवला असेल. ती पाईप लाईन पाहून तिला खूप भीती वाटते. डिटेक्टिव्ह कादंबऱ्यातले, थ्रिलर सिनेमातले असे प्रसंग आठवतात. नकळत ती पानठेल्याकडे बघते. मघाशी गायब झालेला तो पानवाला त्या राकट माणसाशी बोलत उभा असतो. हा केव्हा आला? तिला प्रश्न पडतो. बोलता बोलता तो उग्र मनुष्य तिच्याच फ्लॅटकडे बोट दाखवतो. पानवाल्याला काहीतरी सांगतो. पानवाला मान हलवतो. ती धास्तावते. त्याने बोट का दाखवावं? त्याला आपण दिसलो का? त्यानं पानवाल्याला काय सांगितलं? तिला ह्या प्रश्नांची उत्तर सापडत नाहीत. तिची धडधड वाढते. पडदा सरकवून ती नुसतीच बसून राहते. वहिनींना फोन करावा का? नकोच...नंतर हसेल ती उगीच. त्यापेक्षा रियाला मेसेज करावा सहज. ती तिची मैत्रीण रियाला मेसेज पाठवते... व्हाट्स अप’; २-३ मिनिटं फोनकडेच उत्तरासाठी बघत राहते. रियाचा मेसेज येतो.’आउट साईड. मेसेज यू लेटर’
तिला आता खूप हताश वाटायला लागतं. आपण उगीच घरी थांबलो असा वाटतं. चोरट्या नजरेने ती पडदा बघते. हलक्याशा वाऱ्यानं पडदा झुळझुळतच असतो. अचानक ते झुळझूळण तिला विचित्र वाटतं. पडद्याच्या पाठीमागे कुणी असल्यासारखं वाटत. ती विलक्षण धास्तावते. नजर रोखून पडद्याकडे पाहते. खरंच पडद्यामागे काहीतरी असल्यासारखं वाटतं. काहीतरी हलल्यासारखं वाटतं. अस्पष्टशी छाया जाणवते. आता ती फारच घाबरते. अंगाला घाम सुटतो. ती अस्पष्ट कापऱ्या आवाजात ‘को ..ण?’ म्हणून विचारते. उत्तर येत नाही आणि अचानक इमारतीच्या तळाशी असलेला कुत्रा विव्हळल्यासारखा आवाज काढतो. ती केव्हढ्यांदातरी दचकते. तिचे पाय लटपटायला लागतात. पडद्याकडे जाण्याचा तिला धीर होत नाही. तिला दादा-वाहिनी आठवतात. आपण घरी थांबायला नको होतं हे तिला आता तीव्रतेनं वाटतं आणि त्याचवेळी ’खणनणणण’, अशी डोअरबेल वाजते!! ती दचकून सावध होते. संशयानं मुख्य दाराकडे पाहते. मघाशी तर पॅसेज सामसूम होता. सगळी दार अगदी बंद होती. आता या वेळी कोण येणार? पुन्हा बेल वाजते. ती सावधगिरीने दाराशी जाते. दुरूनच ‘को...ण आहे?’ म्हणून विचारते.
‘अगं, मी प्रभाकाकू’ सहाव्या मजल्यावरच्या प्रभाकाकू बाहेरून आवाज देतात. ते ऐकूनही ती की होल मधून पाहते. बाहेर प्रभाकाकू पदराने घाम पुसत उभ्या असतात. ती आतून दार उघडते. प्रभाताई आत येतात. तिच्या चेहऱ्याकडे पाहून विचारतात,’ का गं? बरं नाही का?’
‘नाही नाही, तसं काही नाही’ ती कसनुसं हसून उत्तर देते.
‘बसा ना प्रभाताई’ ती खुर्ची समोर करते. पण प्रभाताई उभ्यानंच म्हणतात, ‘नाही गं. बसत नाही. तुझ्या वहिनींनी सांगितलं होतं जाताना, तू एकटी आहेस...जरा एकदा चक्कर टाका म्हणून. त्याकरता आले मुद्दाम चौकशी करायला’
प्रभाताईंनी निवांत बसावं, आपली भीती त्यांना सांगावी असं तिच्या मनात येतं. पण तिला ते प्रशस्त वाटत नाही. तरीपण त्या आहेत हे पाहून ती धिटाईनं पडद्याजवळ जाते. पडदा दूर करते. पण पडद्यापाठीमागे काहीच नसतं. कसलीही छाया, आकृती...काहीच नाही. हायसं वाटून ती प्रभाताईंना म्हणते, ‘बसा ना, प्रभाताई. मी चहा करते’. पण प्रभाताईंना घाई असते. त्या म्हणतात,’नको गं. जाते मी. घरी कामं पडलेली आहेत. मुद्दाम आले तुला विचारायला. काही लागलं तर सांग मला’ ती मान डोलावते.
त्या पानवाल्याबद्दल, त्या उग्र मनुष्याबद्दल प्रभाताईंना सांगावं असा तिला वाटतं. पण त्या उगाच आपल्याला हसतील असा वाटून ती बोलत नाही. प्रभाताई आणखी काहीतरी बोलत राहतात. ते तिच्या लक्षात येत नाही. मघाशी त्या राकट माणसाने फ्लॅटकडे बोट का दाखवावं, पानवाल्याशी कसलं संगनमत करावं हे प्रश्न तिला छळतात.’जाते हं’ म्हणून प्रभाताई जातात. ती दार व्यवस्थित बंद करते.
प्रभाताईंच्या जाण्यामुळे आता जास्तच एकटं वाटायला लागतं. तिला वाटतं खरंच मघाशी पडद्याजवळ कुणी नव्हतं? की प्रभाताईंच्या येण्यामुळे कुणी हललं? ती धीर करून पडद्याकडे पाहते. पडदा गालात हसल्यासारखा मंद झुळझुळत असतो. पुन्हा तिला ते विचित्र वाटतं. घशाला कोरड पडल्यासारखी वाटते. पाणी प्यावंसं वाटतं. किचनच्या दिशेने ती पाऊल उचलते, दार उघडते आणि जागीच थबकते. किचनचा स्विच तिने मघाशीच बंद केल्यामुळे तिथे गडद अंधार असतो. त्या अंधारात ती डोळे फाडून बघते. क्षणभर त्यात तिला तऱ्हेतऱ्हेचे आकार जाणवतात. शेवटी हिंमत एकवटून ती पुढे जाते. स्विच बोर्ड दारालगतच असतो. डोळे गच्च मिटून ती बोर्ड हातानं चाचपते. एक एक स्विच ऑन करते. बल्ब उजळतो. ती ग्लास भरून घेते आणि बाहेर येते. बल्ब तसाच ऑन ठेवून ती दार बंद करते. तिच्या कपाळावर, चेहऱ्यावर घाम डवरला असतो. किचनच्या दाराखालून उंदरासारखं काहीतरी तुरुतुरु बाहेर येतं आणि पुन्हा मागल्या पावली पळत आत जातं. तो उंदीरच की आणखी काही हे तिला समजत नाही. ती भेदरून त्याकडे पाहते आणि असहाय झाल्यासारखी जागीच बसते. पडद्या पाठीमागे नक्की कुणीतरी आहे ही जाणीव तिला अस्वस्थ करते. घामाने तिचे हात ओलसर झाले असतात. भीतीने चेहरा रडवेला झाल्यासारखा वाटतो. हळूहळू आपण संवेदना विसरतोय की काय असं तिला वाटतं. ती प्रयत्नपूर्वक पडद्याकडे पाहण्याचं टाळते. पण अचानक पडद्याशी ‘खुट्ट’ असा आवाज झाल्याचा तिला भास होतो. तिची धडधड वाढते. पडद्यामागची छाया आणखीनच स्पष्ट जाणवते. कुणाचा तरी चेहरा पडद्याला टेकल्यासारखी? हात पसरल्यासारखी ? नक्की काय ते तिला कळत नाही. तिला जोरात ओरडून प्रभाताईंना हाक मारावीशी वाटते. पण तोंडून शब्द फुटत नाही. ती गलितगात्र होऊन जाते. खालचा कुत्रा विव्हळतच असतो. पानवाला आणि त्याचा साथीदार यांनी दादा वहिनींना बाहेर जाताना बघितले असणार याची तिला खात्री पटते. पण तिला आता आणखी कसला तरी अस्पष्ट आवाज येतो. हा आवाज नक्की कुठून आला हे तिला समजत नाही. पण तो आवाज तालबद्ध असतो. हळूहळू अधिकाधिक स्पष्ट होत जातो. नक्की कसा? कुणीतरी चालत येत असल्यासारखा...पॅसेजमधून...!! लांबचलांब निर्मनुष्य कॉरीडॉर मधून कुणी रहस्यमय चालत यावं तसा आवाज !! बुटाचे टॉक टॉक आवाज तिला आता स्पष्ट जाणवतात. तिच्या जीवाचं पाणी पाणी होतं. मनाच्या संवेदना भीतीपायी पार गारठून जातात. ती कसाबसा मुख्य दाराशी कानोसा घेते. तोच आवाज!! दोघेजण येत असल्यासारखा!! तिच्या डोळ्यासमोर तो दाढीधारी पानवाला आणि तो विकट चेहऱ्याचा मनुष्य गरगरतात. ती भयग्रस्त चेहऱ्यानं बैठकीत पाहते. किचनचा दरवाजा बंद असतो. गॅलरीशी असलेलं दारही बंद आणि मुख्य दारही बंद. एका तऱ्हेनं ती स्वतःच बैठकीत कोंडली गेलेली असते. काय करावं तिला समजत नाही. जोरात ओरडावंसं वाटतं, मोठ्यानं रडावसं वाटतं. पण ती थरथरत्या शरीरासह नुसती लटपटत उभी राहते. भीतीग्रस्त वातावरणाने तिच्या मनाचा पुरता ताबा घेतलेला असतो. बुटांचे आवाज जवळजवळ यायला लागतात. कानाला ते स्पष्ट जाणवतात. घड्याळाचा लंबक यांत्रिकपणे हलत असतो. पंखा संथ गरगरत असतो. पडदा मंद झुळझुळत असतो. तिला वाटतं आता कोणत्याही क्षणी ते दोघे दार उघडून हातात चाकू घेऊन समोर उभे ठाकतील. ती दाराशी खिळल्यासारखी उभी राहते. घामाने चिंब झालेला तिचा चेहरा विलक्षण भयग्रस्त झालेला असतो. बुटाचे आवाज आता अगदी जवळ आलेले असतात. तो टॉक टॉक आवाज तसाच दारासमोरून निघून जावा असा तिला तीव्रतेनं वाटतं. आवाज अगदी दाराशी येतो. ती जीवाचा कान करून ऐकते. आवाज दाराच्या अगदी समोर येतो आणि अचानक दोन्ही आवाज बंद होतात!! थंडपणे डोअरबेल किणकिणते. ती तशीच मंत्रावल्यासारखी उभी राहते. पुन्हा बेलचा आवाज येतो. ती भयग्रस्तपणे रडवेल्या चेहऱ्यानं की होल मधून बाहेर पाहते. कुणीतरी दोघेजण बाहेर आहेत याशिवाय तिला काही दिसत नाही. पुन्हा बेल वाजते. ती आहे नाही ती सर्व हिंमत गोळा करून दार उघडते. समोर चक्क दादा आणि वाहिनी असतात !!! दादा-वहिनीला पाहिल्यानंतर तिनं एवढ्या भयकारी वातावरणात मघापासून सांभाळून ठेवलेले धीर पार कोसळतो. वहिनींच्या खांद्यावर मान टाकून ती मुसमुसू लागते. वाहिनी घाबरून विचारतात, तनु, काय झालं?’ ती बोलत नाही. दादाही घाबरून विचारतो, ‘काय? काय झालं तनु?’ वाहिनी अंदाजाने ओळखून विचारतात,’घाबरली होतीस?’ ती मुसमुसत होकारार्थी मान हलवते. वाहिनी एखाद्या लहान मुलाला समजवावं तसं तिच्या पाठीवरून हात फिरवीत म्हणतात, ‘अगं, घाबरायला काय झालं? चांगला आठव्या मजल्यावरील आपला सुरक्षित फ्लॅट! तरी तुला मी कालपासून म्हणत होते, थांबू नको म्हणून!’
अनंताही तिला चिडवीत गमतीनं म्हणतो,’आणि सगळी दारं, खिडक्या किती घट्ट लावलीत? एखाद्या तुरुंगा सारखी! एवढी कशाची गं भीती? तरी आम्ही बरेच लवकर परत आलो’. तो भराभर दारं उघडून देतो. खिडकीचा पडदाही सरकवून देतो. वारा, प्रकाश आत आल्यानं एक प्रसन्नता, एक चैतन्य घरात खेळतं. अनंताचं खेळकर बोलणं आणि वहिनींची लगबग यानं बैठक जिवंत होते. तनुलाही ते खूप बरं वाटतं. उघडलेल्या खिडकीतून ती हळूच बाहेर पाहते. तो दाढीधारी पानवाला मान खाली घालून पान लावण्यात गुंतला असतो. उग्र चेहऱ्याचा मनुष्य तिथे निश्चिन्तपणे उभा असतो. पडद्यापाठीमागे कसलीही आकृती नसते! नाही म्हणायला पडद्यापाठीमागच्या ग्रीलला फुलांची परडी अडकवलेली असते. कदाचित तीच एव्हढी भीती दाखवीत असावी. या सगळ्या दृश्यात तिला आता काहीच दम वाटतं नाही. या दृश्यानं दिवसभर आपल्या मनावर भयाचं एवढं गारुड केलं याचंच तिला अपार आश्चर्य वाटतं. मनाच्या अथांग डोहात दडून बसलेलं भीतीचं बीज एकटेपणात उफाळून वर आलं होतं हे तिला कळतं !! वहिनींचा पाठीवरचा हात आणि दादाचं धीर देणारं अस्तित्व आपल्याला एक अ-भय प्राप्त करून देत असल्याचं तिला स्पष्टपणे जाणवत राहतं